Truncation sign : * (asterisk) - e.g. kamm*

Type the letters without dots and accents - e.g. to search 'kalyāṇa' type kalyana. Read more …


1

o-kkamati

, pr. 3 sg. [*ava-/apa- + √kram; = ava-/apa-
kkamati, qq.v.; cf. sa. ava-/apa-kr[ā/a]mati; BHS ava-
kr[ā/a]mati], 1.a. to descend, to come down; to be
transmitted
(found in this sense only in pp. okkanta,
q. v.); b. to descend, to enter into (with kucchiṁ;
sometimes with loc.), i.e. to attain rebirth; c.(i) to descend
upon
(with loc.); (ii) (of a state) to come upon, to come
over
(with gen. of person): (α) with niddā, to fall asleep;
(β) with lajjidhammo, to become ashamed; (γ) with
bhayaṁ and sārajjaṁ, to become frightened and dejected,
despondent;
(δ) with tanhā, to become full of desire; (iii)
to fall upon, to come down upon, to assail, to attack (with
loc.
); 2. to supersede; 3.a.(i) to enter, to go into, to come
into
(a place or country; with acc.); (ii) to take (a road;
with acc.
); (iii) to be washed up (on to dry land; with
acc.
); (iv) towasn over (with acc.); (v) to land at (with
loc.
); b. (of a person) to pass. into (a state; cf. 1.c.(ii)
supra): (i) with niddaṁ, to fall asleep; (ii) with middhaṁ,
to become drowsy; (iii) with sukhasaññaṁ and
lahusaññaṁ, to feel light and at ease; c.(i) to enter upon;
(ii) to take to, to go in for (with acc.); 4. to go aside,
away from, off
(with abl.);forms: pr. 3 sg. ~ati; 3 pl.
~anti; fut. 1 sg. ~issāmi; 3 sg. ~issati; 2 pl. ~issatha; aor.
1 sg. ~i(ṁ); 3 sg. ~i; 2 pl. ~ittha; 3 pl. ~iṁsu, ~uṁ; pot. 3
sg.
~eyya; cond. 3 sg. med. ~issatha; part. pr. ~anta,
~antī (f.), ~amāna; neg. an-~anta; abs. ~itvā, okkamma;
inf. ~ituṁ; pp. okkanta, q. v.; — 1.b. yadā Bodhisatto ...
mātu kucchiṁ ~ati, D II 12,7 = III 103,6 foll. = A IV
312,31 = Ps IV 176,2 foll. = 177,4 = A II 130,23
(-kucchiyaṁ; Tr. kucchiṁ; v. l. -kucchimhi; Mp III 126,7:
kucchiṁ; v.l. kucchismiṁ); matukucchiṁ ~antesu, Sv
412,24; (mātu-kucchiṁ) ~ante hi tasmim evaṁ hoti, na
~amāne, Sv 433,1 = Ps IV 177,5; mātukucchiṁ ~i, M III
120,2 foll. = Sv 427,12; Jinak 26,1*; Bv I 68 qu. Bv-a
55,3* (tattha ~ī ti ~iṁ pāvisiṁ, Bv-a 55,5); mātu kucchiṁ
na ~issatha, D II 63,3 (Sv 502,6); mātu kucchiṁ ~itvā,
63,7; āyukkhayaṁ patto yadicchakaṁ samattho ~ituṁ,
Mil 126,28; — 1.c.(i) buddhānaṁ bhagavantānaṁ sattesu
mahākaruṇā-ati, Paṭis I 126,23 foll. (~atī ti otarati
pavisati, Paṭis-a 407,5 foll. = Ud-a 142,13 foll.); —
1.c.(ii) avinayadharassa hi saṅghamajjhe kathentassa
bhayaṁ sārajjaṁ ~ati, Sp 874,1; sace pan' assa ...
lajjidhammo ~ati, Sp 313,1; Yasassa kulaputtassa ...
niddā ~i, Vin I 15,7; tassa parivasantassa lajjidhammo ~i,
II 53,8 foll.; taṇhā c' assa ~i, D III 85,21 foll.; — 1.c(iii)
kāye dubbaṇṇiyaṁ ~ati, It 76,16 = Sv 427,34 = Thūp
19,10-11 = Ss 167,1; kāyasmiṁ ḍāho ~ati, Mil 325,24;
kharattañ c' eva kāyasmiṁ ~i, D III 86,16; — 2. tato
visabhāgasantati vūpasammati (Ee w.r.), sabhāgasantati
~ati, Spk I 28,9 ≠ 83,21; — 3.a.(i) sace aññaṁ vihāraṁ
~ati, Sp 1066,19; sappurisabhūmiṁ ~ati, Sv 31,4; 189,8;
208,24; arahantabhūmiṁ-ati, Mil 163,5; āvāsikā bhikkhū
anto sīmaṁ (Ee one word) ~anti, Vin I 132,8 foll.
167,17; yāva antaragāmassa upacāraṁ na ~anti, Sp
806,30-807,1; yo ... manussehi ṭhapita-upacāro taṁ
~antassa āpatti yeva, 806,18; te passanti aññe ... bhikkhū
anto sīmaṁ (Ee one word) ~ante, Vin I 132,11; sīmaṁ
okkante vā ~ante vā passanti, Sp 1064,31; upacāraṁ
~antiyā, Vin IV 307,32 (Sp 937,12); Sp 1139,29;
aṇḍakosaṁ vatthikosañ ca ~antā pavisantā viya, Spk II
13,26; bhikkhū susānaṁ ~iṁsu, Vin I 282,8 foll.; kissa
tumhe pacchā ~ittha, 282,32; tassa ca me vijitaṁ arahaṁ
sammāsambuddho ~eyya, 37,22; antarā magge guḷa-
karaṇaṁ ~itvā, 210,2-3; sīmaṁ ~itvā, Sp 732,5 foll.;
upacāraṁ ~itvā pariharato dukkaṭaṁ, 361,1; 1067,27;
paravisayaṁ-itvā, Vin II 182,31; ariyabhūmiṁ-ituṁ
asakkonto, Sv 189,10; 396,26; — 3.a.(ii) pahaṭabuddha-
vīthiṁ ~i, Dhp-a II 80,11; ~itvā pathaṁ pāpassa, Cp 220
[II 8:7]; — 3.a.(iii) saṭṭhi sakaṭā thalaṁ ~uṁ, Mhv
XXVIII 37; — 3.a.(iv) okkantikā pīti samuddatīraṁ vīci
viya kāyaṁ ~itvā ~itvā bhijjati, As 116,1 = Vism
143,20-21 = Nidd-a I 129,5 = Paṭis-a 182,31 = Sadd
499,21; — 3.a.(v) Suppārake paṭṭanamhi Vijayo pana ~i,
Mhv VI 46; dīpakasmiṁ ~iṁsu vasiṁsu ca, 44; — 3.b.(i)
niddaṁ ~ati, Sp 518,19 = Spk III 28,27; niddaṁ ~anti, Kv
172,8-9 = Ja VI 558,11'; niddaṁ ~antānaṁ, Vin I 294,31;
Sp 518,7; Pv-a 47,8-9; niddaṁ ~amānā, Sv 431,9;
therassa niddaṁ an-~antassa, Dhp-a I 9,11; bhagavā ...
niddaṁ an-~anto, Ps III 34,12; niddaṁ ~issāmi, Sv
140,14; niddaṁ ~i, Vin I 87,14 = Ja I 425,16 = Jinak
27,26; niddaṁ ~itvā, Spk III 199,11; Sv 203,3; —
3.b.(ii) middhaṁ ~ati, Mil 300,28-29 = 373,28 ≠ Spk III
167,5; Sv 205,17; thīnamiddhe ~ante, Dhp-a I 96,2-3; —
3.b.(iii) sukhasaññañ ca lahusaññañ ca ~itvā, Pads II
209,22 foll. (-itvā pavisitvā phusitvā pāpuṇitvā, Paṭis-a
662,15) = Vism 402,10 foll. = S V 283,10 foll.; — 3.c.(i)
n' eva ~ati niyāmaṁ kusalesu dhammesu sammattaṁ, A I
121,26 foll. (n' eva ~atī ti n' eva pavisati, Mp II 192,8) ≠
Paṭis II 238,2 foll. (Paṭis-a 699,29 foll.); Pp 28,26 foll.;
kaṇhaṁ dhammaṁ ~amānā, A III 107,5 (Mp III 271,30;
272,1); Paṭis II 237,5 foll.; sammattaniyāmaṁ ~issati,
Paṭis II 237,4 foll. (-issatī ti pavisatī ti etaṁ aṭṭhānan ti
attho, Paṭis-a 698,7); Kv 309,13 foll.; niyāmaṁ ~ituṁ
kusalesu dhammesu sammattaṁ, Vibh 341,40; bhabbā
niyāmaṁ ~ituṁ kusalesu dhammesu sammattaṁ, Pp
13,16 = Sv 469,30-31 ≠ Sadd 851,5; — 3.c.(ii) sassata-
dassanaṁ ~anto evam āha, Ps IV 79,3; — 4. n' eva ~ati
vīthito, Bv-a 110,21* (Bv II 149 reads: na vokkamati);
maggā ~ato pi, Sp 352,22; maggā okkamma, D II 128,14
= M II 45,4 = S V 348,31 = Vin I 23,3 = Ud 38,13 = Ja
III 107,11 = Sp 530,30 = Spk II 199,13 = Sv 401,27; Ps
III 279,6 = 425,19 = Ras 16,36; — cf. vokkamati (Bv II
149).